පයිතගරස් ප්‍රමේයය හා තවත් කතා

දැන් කවිඳුලා, ගැට්ටලා සහ වම්බොට්ටලා අටේ පන්තියේ සිටින අවසන් මාස කීපයයි. කොතරම් දඟකම් කලද බී ශ්‍රේණියේ සිස්‍යයෙකු වූ මා පන්තියේ එක හෝ දෙක ස්ථානය සුරක්ෂිත කර ගන්නට සමත් වුනෙමි. මම අරලගංවිල මහා විද්‍යාලයට ගිය දා සිට වැඩිහරියක්  සිටියේ  ඒ සිට ඊ දක්වා වූ පන්ති පහෙන් "බී "කොටසේමය

අරලගංවිල මහා විද්‍යාලය එසේ මෙසේ විද්‍යාලයක් නොව "ඌව පළාතේ හදවත" යැයි විරුදාවලි ලත් විදු මාතාවකි. අද මේ ලියන මා මෙන්ම මා සිටින රටේ කීර්තිමත් විශ්ව විද්‍යාල දෙකකම මහාචාර්ය වරුන් බිහිවූයේද මේ පාසලෙනි.

කරුණු එසේ වුවද මගේ හා මගේ සගයින්ගේ "කොළු කම් "  වෙනස් කරන්නට නම් මේ ප්‍රසිද්ධිය බලපෑවේ ඉතාමත් අල්ප වශයෙනි.

දඟකාරකමත් ඉගෙනීමත් යන කරුණු දෙක වමත  හා දකුණත මෙන් තිබුණු කාලයකි මේ .

කෙසේ වුවත්  මෙතෙක් වමට බරව සිටි මා  ස්ථිරවම දකුණට හැරෙන්නට තීරණය කලේ මේ වකවානුවේදීය

පළමුව ඉගෙනුම දෙවනුව දඟකම

ඒ කාලයේදී  ජාලිය, සුපුල් නුවන්, සුපුල් චන්දික වැනි දඟයිනුත් ගැට්ටා, වම්බොට්ටා  සහ  කණ්ඩුල වැනි නොම්මර එකේ "උනන්දුවනුත් " හරි හරියට ඇසුරු කලෙමි.

බෝ පැල පහක් එක් කර තැනුවා වැනි වූත්, එකල මාගේ හොඳම පන්ති සගයා වුත්  සද්දේ හෙවත් "කණ්ඩුල සද්දාමංගල"  මේ අය අතරින් යම් විශේෂත්වයක් ඇති අයෙකි.

සද්දේ ගැන මෙහිදී යමක් කිව යුතු වන්නේ මේ වන විට ඔහු අවාසනාවන්ත ලෙස අකාලයේ ඔබ අප සැම අතහැර ගොසින් වන බැවිනි.

සද්දෙයා මා මෙන්ම පසුකාලීනව දොස්තරවරයෙක් වුවද ( ඔහු ගියේ රුහුණටයි),  විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පිටත් වන විටද ඔහුගේ භයානක රෝග තත්වය සැහෙන්න ඔඩු දුවා තිබු බව මම අසා ඇත්තෙමි.

සද්දේ අටේ පන්තියේ මගේ අති ජාතම මිත්‍රයා වුවා පමණක් නොව එතැන් සිට විශ්ව විද්‍යාලයට යන තෙක්ම පන්තියේ එක හෝ දෙක තනතුරට  මා සමග තරඟ කරමින් සිටි මගේ පන්ති සගයායි.

 ඔහු කිසි දිනක මා වමෙන් ගලවාගන්නට උත්සහා නොකළ අතර මා කරන දඟ වැඩ බලා සිනා සුනා පමණි.

එසේ වුවද, සද්දේ යනු මා දකුණේ  නිට්ටාවටම ස්ථාපිත කල, අදටත් මගේ නෙතට කඳුලක් නංවන්නට සමත් මට අරලගන්විලදී  හමුවූ  වටිනාම පුද්ගලයෙකි.

සද්දේ හා මා නිසා එතෙක් වැඩි ගනුදෙනු නොතිබූ අපේ පවුල් වලද ඉතාම කිට්ටු සම්බන්දයක් (අපි දෙදෙනා ඉස්කෝලේ නොම්මර එකේ තරඟකාරයෝ බව ඔවුන් දැන සිටියහ) ඇතිවූ බව නොරහසකි.

පසුකාලීනව හිටි ගමන් වමට වැඩියෙන් ඇදෙන්නට ගොස් මගේ ජිවිතයද අනතුරට වැටෙන්නට ගිය අවස්ථාවක මා ඉන් මුදවා ගත් පිරිස් අතර "දොළුව" ප්‍රදේශයේ ජීවත්වූ සද්දෙලා අම්මලාද වුහ.

සද්දේ පරදා කවිඳු ජයගත් එක අවස්ථාවක් මගේ හිතේ සදාකාලිකව රැඳී ඇත්තේ  එහි ඇති යම් විශේසත්වයක් නිසාය.

ඒ මගේ හිතවතා පරදන්නට මා සමත්වූ නිසාම පමණක් නොව, දඟකම් හා ඉගෙනීම දෙක අතර දෝලනය වෙමින් ආ මා ඉගෙනීම දෙසට වැඩියෙන් තල්ලු කරන්නට මේ සිද්ධිය හේතුවක් වූ බැවිනි.

 පයිතගරස් අටේ පන්තියෙන් බිහිවෙයි.

අටේ පන්තියේ දෙවන හෝ අවසාන වාරය පන්ති පහේම සිටි බොහෝ උනන්දුවන්  හෙල්ලී ගිය සමයකි ( මෙහිදී නොසෙල්වුණු එකම  උනන්දුවන් දෙදෙනා වුයේ සද්දේ හා මා පමණක් බවද මෙහිලා සඳහන් කරන්නේ අප ගැන ඇතිවන නිහතමානී  ආඩම්බරයක් ද සහිතවය).

මෙම පන්ති කම්පාවට හේතුව අටේ පන්තියට අලුතින් කඩා පාත්වූ  අයෙකි. මගේ මතකයේ හැටියට ඔහු  සිස්‍යත්ව ලකුණු වලින් රාජකීය විද්‍යාලයට පවා තේරී  දෙමව්පියන්ගේ රැකියා නිසා අප විදුහල තෝරා ගත් අයෙකි.

ඒ හරීන් සෝමරත්න ගේ හදිසි ආගමනයයි. හරීන් ඉස්කෝලෙට ආවේ අපේ හයේ පන්තියේ ආදරවන්තයා වූ යෝෂිත කන්දෙකුඹුර මෙන් දෙහිගස්වත්ත ප්‍රදේශයේ සිටයි.

එකල මහා සිසුන්  පිරිසක් වැලිකන්ද ප්‍රදේශයේ සිට පටන්ගන්නා 79 දොර දෙකේ බසයෙන් අප විද්‍යාලයට පැමිණි අතර යෝෂිත හා හරීන් ඉන් දෙදෙනෙක් පමණි.

විශේෂයෙන් සඳහන් කල යුතු වර්ගයේ බොහෝ කොල්ලන් හා කෙල්ලන්  පිරිසක් 79න් අපේ ඉස්කෝලෙට පැමිණියද, ඉන්  සෑහෙන පිරිසක්  ( සමහර විට පවුල් පිටින්)  අවාසනාවන්ත ලෙස අප අකාලයේ හැර ගිය කොටසට අයිති වන බව පමණක් මෙහි සඳහන් කරමි.

ගැට්ටා පයිතගරස් වූ හැටි

හරීන් පැමිණි විගසම ඔහු කව්දැයි අපට පෙන්වා දුන්නේය. අටේ පන්තියේ ඉන්දෑද්දදී නවයේ ගණන් හැදු ඔහු වචනයේ පරිසමාප්තයෙන්ම පයිතෙකි.

හරින්ගේ ආගමනයෙන් අටේ පන්තියට පමණක් නොව ඌවෙ හදවතටම ගණිතමය පුනරුදයක් උදා වුයේය. හරීන් අටේ ඉඳන් නවයේ ගණන් හදද්දී .. මෙතෙක් ගණිත කාරයින් වී සිටි ගැට්ටා වැනි අයට සෑහෙන අභියෝගයක් එල්ල විය.

තම සටන අත් නොහරී ගැට්ටා එක් දිනක් පන්තියට පැමිණියේ  W. O. T. ප්‍රනාන්දුගේ අ. පො. ස ( සා. පෙ.) ගණිත පෙරහුරුව නම් පොතක්ද අතැතිවයි.

දැන් ගැට්ටා  අට බී පන්තියේ අප හැමෝටම පෙනෙන ලෙස ප්‍රනාන්දුගේ පොත පෙරලාගෙන ගණන් හදයි.  කණ්ඩුල (සද්දේ)  ටත් මටත් හිනා නොවී සිටිය නොහැකි විය.

සද්දේ මෙන් තනිකරම බෝ පැලයක් නොවූ මා මෙය දැක නිකම් හිටියේ නැත.  ගැට්ටා පයිතගරස් ලෙස අභිෂේක ලබන්නේ නම් තැබීමට ප්‍රසිද්ධියක් ඉසිලු මා හා එවැනිම කෙනෙක් වූ බොට්ටා ඇවිස්සීමේ  ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි.

නම් කිහිපයක් යෝජනා වූ අතර ගැට්ටා ගේ ගණිත ගැටළු විසඳීමේ හැකියාව සලකා බොට්ටාගේ යෝජනාවට අපි සහාය පල කළෙමු.

එතැන් සිට ගැට්ටා පයිතගරස්  නොහොත් ගැටු පයිතා ලෙස හඳුන් වන්නට කොල්ලෝ අමතක නොකළහ.

හොඳම සයන්ස් කාරයා

හරින්ලා , පයිතගරස් ලා ඇතුළු මුළු අටේ පන්තියම ගණිත පුනරුදයේ හිනි පෙත්තටම නැග තිබු මේ මොහොතේ හොඳ සයන්ස් කාරයෙක් සොයා ගැනීම කළුනික සොයනවාටත් වඩා අමාරු කාර්යක් විය.

සද්දෙලා සහ අපි සද්ද නැතිව වැඩ කරන් ගියේ සා. පෙ. විභාගෙට ගණන් පමණක් නොව තවත් විෂයයන් 7ක් ම තිබෙනා බව හොඳින්ම දන්නා බැවිනි.

මමද සයන්ස් ගැන ලොකුම ලොකු ඇල්මක් නොව සාමාන්‍යයෙන් සැලකිය යුතු උනන්දුවක් දැක්වුයේ  අපේ අය්යා සමන්තද ඒ කලේ  උ. පෙ. සයන්ස් කාරයෙකු වූ බැවිනි.

ඉගෙනීමේ කටයුතු මෙසේ සිදු වෙද්දි සුපුල් ඉන්දික ජාලිය වැනි අයගේ වමේ කටයුතු වලටද කිසියම් ප්‍රමාණයකට  සහභාගී වීමට අමතක නොකලෙමි.

කොල්ලෝ දෙතුන් දෙනෙක් අප පන්තියේම ගැහැණු ළමයින් සමග යාළු වූ මේ කාලයේ ඉන් ප්‍රධානම යුවලක් වුයේ  වම්බොට්ටා සහ ඈන්  නිලන්ති පීරිස් ගේ සම්බන්දයයි.

ගැට්ටා හෙවත් ගැටු පයිතා මෙන්ම බොට්ටාද මෙකල මගේ ලඟම හිතවතෙකි.  ඒ දිනවල බොට්ටා ගෙන් මා ඉගෙන ගත්තේ ගැහැණු ළමයින් ගැන නොව පිරිසිදුවට හැඳ පැලද පාසලට පැමිණීම වැනි කවුරුත් ආකර්ශනය කල හැකි ගති ගුණයි.

වෙළඳ  කටයුතු සහ ගමේ වගා කටයුතු වල තරමක් යෙදී සිටියද  බොට්ටා මෙන් නිදහසේ මොඩ් කරන්නට මට නොහැකි විය.

උදාහරනයක් ලෙස බොට්ටා ලස්සන "කිකිස්" සපත්තු දෙකක් දමා ගෙන අටේ පන්තියට එද්දී. මට "ඉලාස්ටෝ"  සෙරෙප්පු දෙකක් දමාගෙන පාසැල් එන්නට සිදු වුයේ මේ කාලයේදීය.

අපේ ඉස්කෝලෙට අළුතින් පැමිණි විදුහල් පති තුමා ( ඔහු කොළඹ ඩි. ඇස්. සේනානයකේ හිටපු උප විදුහල්පති කෙනෙකි)  ළමයින්ගේ නිල ඇඳුම ගැන ඉතා උනන්දු වුයේද මේ කාලයේය.

ගුරු දෙගුරු රැස්වීමක  මේ ටයි කොට් අඳින අලුත් විදිහල් පති "එඩ්වින් සර්"  කියපු කතාවක් අම්මා ගෙදර ඇවිත් කියනවා මට මතකය.

"මගේ ඉස්කෝලෙට ගෙදර කක්කුසියට දාන සෙරෙප්පු කෑලි දාලා ළමයි එවන්න එපා"  "ඉස්කෝලෙක නම පවතින්නේ ළමයින්ගේ පිරිසිදු කම හා ප්‍රිය මනාප බව හොඳට  තිබුනොත් තමයි"

මේ පින් බලයෙන් මටද කික්ස් කෙසේ වෙතත් දිනපතා සුදු හුණු ගාලා ලස්සන කල හැකි අඩිඩාස්  දෙකක් ගන්නට වරම් ලැබුණි.

දැන් අටේ පන්තියේ අවසන් වාර පරීක්ෂනයත් අවසන් වී ඇත . අපේ පන්ති බාර කමින් වන්නිගම ටීචර් එක් වසරකට මග හැරී ශාන්තිද සිල්වා නම් ගුරුතුමිය එයට පත් වී සිටි කාලයයි මේ.

මෙකල ලාලනී රත්නා  නම් ගුරුතුමිය  අපිට විද්‍යාව ඉගැන්වූවාය. දිනක් පන්තියට පැමිණි ලාලනී ටීචර්..

" කවුද කවිඳු ජයසිංහ කියන්නේ? " " කෝ නැගිටිනවා බලන්න.."

වන්නිගම නෝනා මෙන්ම සැර වැර සහිත මේ නෝනගේ හඬට මුළු පන්තියම මියට පිම්බාක් මෙන් නිෂ්ශබ්ද විය..

ලාලනී මැතිණියගේ මුහුණේ ඉරියව් වලින් පෙනුනේද සැර පාටමය. මට ඒ අවුරුද්දේ මුල පන්තියට ආ සුපුල් චන්දිකට ඔහුගේ මුල්ම පාසැල් දිනයේ ඇය දුන් දඬුවම මතක් විය.

ඒ ඔහු ටක.. ටක.. ගා රසායන විද්‍යා ලැබ් එකේ මේසයට තට්ටු කල වරදට ගිනි අව්වේ මිදුලේ දැන ගැස්සවීමයි.

සිහින් දාඩිය බිඳුවක් මගේ පිට කොන්ද දිගේ ගලා යනු මට දැනේ.. තුස්නිම්භුත වූ  මම  නැගිට්ටා නොව බයටම නැගිට වුනා කිව්වොත් නිවැරදිය.

ආ.. තමාද කවිඳු... කෝ එනවා ඉස්සරහට...

මේ අතර මා සලිත වී ඇති බව ඉවෙන් මෙන් දැන ගත් මගේ හිතවතා, සද්දෙයා මගේ ලඟම ඉඳගෙන මගේ අතින් අල්ලා ගත්තේ "ගණන් ගන්න එපා මචන්"...පලයන් ඉස්සරහට  කියමිනි.

"තමුන් දන්නවද ඇයි මං කතා කලේ කියලා?" ලාලනී ටීචර් එවර නම් ටිකක් සැර බාල කර ඇති සෙයකි.

එහෙත් අප අතර පැවතියේ දිගු නිහැඬියාවකි.................

"ඔයා තමයි  මේ පාර මුළු පන්ති පහෙන්ම විද්‍යාවට වැඩිම ලකුණු අරන් තියෙන්නේ..." ලාලනී ටීචර් නිහඬතාවය බිඳිමින් පවසයි.

මෙය අසා සිටි කොල්ලෝ කෙල්ලෝ  හැමෝම වේගවත් අත්පොළසන් නාදයක් දුන්නේ මගේ බයිලා ඇසීමෙන් නොව අළුත උපන් සයන්ස් කාරයා පිලිගැනීමටය.

ලකුණු ලබා ගත් දෙවැනි තුන් වැනි ස්ථානද මතක් කල ලාලනී ටීචර් .. තමා ළමයින්ගේ ගණිත උනන්දුව ගැන උනන්දුවෙන් පසුවූ බවද සඳහන් කලේ ගැට්ටා දෙසද බලමිනි.

මගෙත් සද්දෙගේත් ප්‍රීතියට තවත් හේතුවක් වුයේ මට වඩා ලකුණු 5-6 ක් අඩු වුවද සද්දේ පන්ති පහෙන්ම දෙවැනි තැනට පැමිණ සිටීමයි.